Әлсіз иммунитетті қалай анықтауға және оны нығайтуға болады?

Иммундық жүйе ағзаны вирустардан, бактериялардан және басқа патогендерден қорғауға жауап береді. Оның дұрыс жұмыс істеуі ықтимал қауіпті факторлармен байланыста болған кезде де аурудың алдын алады. Бірақ сіздің иммундық жүйеңіз әлсіреген жағдайда не істеу керек? Балалар мен ересектердегі иммундық жүйені нығайтудың негізгі белгілері мен жолдарын қарастырайық.

Иммундық жүйе – ағзаны инфекциялардан қорғайтын органдар мен процестердің жиынтығы. Ол шетелдік агенттерді таниды және оларды жояды, аурулардың дамуына жол бермейді. Оған мыналар кіреді:

• Тимус және сүйек кемігі – Т-лимфоциттердің жетілу орындары, негізгі иммундық жасушалар.
• Көкбауыр – моноциттер мен лимфоциттер сияқты антиденелерді шығарады.
• Лимфа түйіндері – лимфаны сүзгілеу, микроорганизмдерді жою.
• Бадамша бездері – иммундық жасушалардың көбеюіне ықпал етеді.
• Асқазан-ішек жолдарының лимфоидты ұлпасы – ағзадағы лимфоциттердің ең үлкен жинағы.

Иммунитет бөлінеді:

• Туа біткен – туылғаннан бастап жұмыс істейтін бірінші қорғаныс желісі.
• Сатып алынған – патогендермен байланыста болғаннан кейін немесе вакцинациядан кейін қалыптасады.

Әлсіз иммунитет өзін көрсетеді:

• Алсыз иммунитет мыналар арқылы коринеди: Созылмалы шаршау жане шогырлану проблемалары;
• Жиі инфекциялар (мысалы, синусит, гингивит);
• Жараның баяу жазылуы;
• Ас қорыту бұзылыстары (іштің ауыруы, диарея);
• бөртпе немесе қышу сияқты аллергиялық реакциялар;
• Герпес пен молочницаға сезімталдықтың жоғарылауы.

Егер симптомдар қайталанса немесе нашарласа, дәрігермен кеңесу керек. Диагностика үшін қан анализі және қосымша зертханалық зерттеулер жүргізіледі.

Көптеген факторлар дененің қорғаныс механизмдерін әлсіретуі мүмкін:

1. Созылмалы стресс
   Ақ қан жасушаларының санын азайтатын және иммундық жауапты әлсірететін кортизолдың шамадан тыс босатылуын тудырады.
2. Шамадан тыс жүктеме
   Демалыссыз тұрақты стресс иммундық жасушалардың тиімділігін төмендетеді.
3. Дене белсенділігінің болмауы
   Орташа жаттығулар ақ қан жасушаларының өндірісін ынталандырады, денені нығайтады және терморегуляцияны қолдайды.
4. Ұйқының болмауы
   Ұйқының жеткіліксіздігі лимфоциттердің өндірісін азайтады және ағзаны инфекцияларға осал етеді.
5. Нашар тамақтану
   Витаминдер мен минералдарда аз өңделген тағамдар иммундық жүйені әлсіретеді.
6. Стимуляторды теріс пайдалану
   Темекі шегу, алкоголь және кофені шамадан тыс тұтыну витаминдердің бұзылуына әкеледі және шырышты қабықтарды әлсіретеді.
7. Антибиотиктерді жиі қолдану
   Иммундық жүйеге әсер ететін пайдалы ішек микрофлорасын бұзады.
8. Химиялық заттардың әсері
   Тазалау өнімдері, пайдаланылған газдар және ластанған ауа дененің күйіне теріс әсер етеді.

Дененің қорғанысын қолдау үшін маңызды:

1. Теңгерімді диета
   Көкөністерді, жемістерді және дәнді дақылдарды көбірек жеңіз. Суды тұтынуды көбейтіңіз, стимуляторларды азайтыңыз.
2. Тұрақты демалыс
   Демалыс кортизол деңгейін төмендетеді және иммундық жасушаларды қалпына келтіруге көмектеседі. Жақсы желдетілетін жерде 7-8 сағат ұйықтаңыз.
3. Дене белсенділігі
   Таза ауада қалыпты жаттығулар денені қатайтып, оны нығайтуға көмектеседі.
4. Иммундық қоспалар
   Диетаға D дәрумені, омега-3, балық майы және пробиотиктерді қосыңыз. Бұл заттар иммундық жүйенің жұмысын қолдайды.
5. Вакцинациялар
   Вакцинация денені ауыр аурулардан қорғауға көмектеседі. Вакцинациядан өткен адамдар ауруды жеңіл сезінеді.

• Ішек микрофлорасын нығайтады – пробиотиктер бактериялардың тепе-теңдігін қалпына келтіреді.
• Жақсы ұйқы гигиенасын сақтаңыз – сапалы демалысты қамтамасыз ету үшін тұрақты кестені сақтаңыз.
• Стресстен аулақ болыңыз – хоббиге, медитацияға немесе серуендеуге уақыт табыңыз.
• Денсаулығыңызды үнемі тексеріп отырыңыз – егер сізде алаңдатарлық белгілер болса, дәрігермен кеңесіңіз.

Иммундық жүйенің әлсіреуі өмір сапасын төмендетіп қана қоймайды, сонымен қатар ауыр аурулардың даму қаупін арттырады. Салауатты өмір салты, дұрыс тамақтану, қалыпты физикалық белсенділік және денеңізге мұқият назар аудару дененің қорғанысын қалпына келтіруге көмектеседі.